Gaz ve Buz Devi Uranüs Gezegeni

GAZ VE BUZ DEVİ Uranüs Gezegeni NEDIR ?

Uranüs devasa gaz ve buz gezegen. Adı sık sık değişmeye çalışılan ve İngilizlerce absürt esprilerle de karşılanan Yunan mitolojisinin gökyüzü tanrısı.

İlk kez MÖ 128 yılında Antik Yunan’da yaşamış bir gökbilimci tarafından (Hipparkos) yıldız olarak adlandırılmıştır. 1690 yılında bu sefer John Flamsteed, İngiliz gökbilimci tarafından 6 kez görülüyor lakin halen gezegen olduğu söylenemiyor. 1750 ile 1769 yılları arasında ise Fransız astronom  Charles Le Monnier tarafından 14 kez görülüyor ve halen gezegen değildir. Ancak  13 Mart 1781’e gelindiğinde bu gökcisminin sırrını bir bilim insanı çözüyor. Bu kişi William Herschel (İngiliz astronom, teleskop üreticisi, besteci) teleskop ile çok daha detaylı gözlemlemeyi başarıyor. Bay William önce bir kuyruklu yıldız sanıyor ancak sonraları diğer gezegenlerle kıyas ederek bir gezegen olduğuna karar veriyor.

Uranüs Adını Kim Vermiştir?

Herchel, kraliyet astronomunun isteği üzerine istemeyerek ismini ‘’George’un Gezegeni’’ koymak zorunda kalmıştır. İngiliz halkının ağzında da George olarak kalmıştır adı. Lakin bu söylem İngiltere dışında pek rağbet görmemiştir. Alman astronom Johann Elert Bode ,Ouranus yani Uranüs ismini kullanmaya başlamasıyla yaygınlaşmaya başladı.(Aynı astronom 92. Elemente Uranyum adının konmasında ilham verici olmuştur.)Ayrıca Uranüs Yunan Mitolojisine göre Satürn’ün babasıdır.

Uranüs’ün Özellikleri Nelerdir?

Güneşten uzaklık bakımından kategorize edildiğinde Uranüs 7.Gezegendir. Gelin birlikte diğer özelliklerini inceleyelim…

• Uranüs’ün çapı gezegenler arasında kıyaslandığında Jüpiter ve Satürn den sonra 3. Sırada yer alır.
• Kütle bakımında sırlanma yapıldığında ise Jüpiter, Satürn ve Neptün’den sonra 4. Sırada yerini alır.
• Uranüs’ün kütlesi Dünya’nın kütlesinin 15 katıdır. Hacmi ise Dünya’nın hacminin 63 katıdır.
• Uranüs’ün ince ve koyu renkli 10 adet halka varlığı tespit edilmiştir. Bu halkaların da kayaya benzediği düşünülmektedir ancak halen yapısının ne olduğu bilinmemektedir.
• Uranüs tekerlek gibi döner kutbu Güneş’e bakacak şekilde.
• Uranüs Güneş etrafında bir turunu 84 yılda tamamlar.
• Uranüs’ün ağır bir çekirdeği vardır. Bu çekirdek eriyik halde bulunur. Bu çekirdeğin çevresinde amonyak, metan ve sudan oluşan binlerce derece sıcaklığında ve de kalınlığında bir manto bulunur.
• Kütlesi çok büyük olsada Büyük Gezegenler içinde kütlesi en az olan gezegendir. Çapı ise Neptün’den az biraz büyüktür.
• Yoğunluğu ise 1.27 g/cm ile Satürn’den sonra en az yoğunluğa sahip 2. Gezegen yapmaktadır.

Uranüs’ün Yapısı

Uranüs Gezegeni üç katmandan oluşmaktadır. Merkezde kayalık çekirdek, ortada donuk halde bir manto ve bir dış tabaka olarak hidrojen veyahut helyum gaz tabakası. Buz örtüsü bildiğimiz anlamda bir buz yapısında değildir. Amonyak, su ve bazı uçucu maddelerden oluşan yoğun ve sıcak bir sıvıdır.

Uranüs’ün Uyduları

Uranüs bir dev gezegendir ve diğer dev gezegenler gibi oldukça fazla uydusu (27 tane) vardır. Uydu sayısı bakımında Jüpiter (79 tane) ve Satürn’den (82 tane)sonra en fazla uydusu olan gezegendir. Uranüs’ün uyduları isimlerini Shakespeare ve Alexander Pope’un eserlerinden esinlenerek o eserlerdeki kahramanların adlarından almıştır.

Uranüs’ün uydularını 3 ana grupta inceleyebiliriz.13 tanesi iç uydu grubunda, 5 tanesi ana uydu grubunda ve 9 tanesi de düzensiz uydu grubunda incelenebilir. Ayrıca Uranüs’ün uydularının boyutları diğer gezegenlerin uydularının boyutlarından epeyce küçüktür.

Uranüs’ün Halkaları

Sadece halkaları olan gezegen elbette Satürn değildir. Uranüs ve Neptün’ün de halkaları vardır. Uranüs’ün halkaları 2003-2005 yıllarında yapılan son araştırmalar sonucunda 13 adet olduğu tespit edilmiştir. Bu kadar geç tespit edilmesinin sebebi ise halkaların ince olması ve yeteri kadar parlak olmamasıdır.

Kaynak: Uranüs Gezegeni – UzayGO

Resim: Uranüs Gezegeni – UzayGo

Aciklama: Uranüs Gezegeni – UzayGO