Betelgeuse Yıldızı Nedir ?
Betelgeuse Yıldızı Nedir ?
Samanyolu Galaksisi, Dünya’dan görülebilen çok sayıda ve çok çeşitli gökcisimleriyle doludur. Pekiyi adından sıkça bahsedilen Betelgeuse Yıldızı nedir? Alpha Orionis ismiyle de bilinen Betelgeuse Yıldızı, Samanyolu’nda bulunan bir kırmızı dev yıldızdır. Avcı Takımyıldızı içerisindeki en parlak ikinci yıldız olarak, avcı figürünün sol omzunu oluşturur. İsmini de bu yüzden Arapça “devin omzu” ifadesinden almaktadır.
Genellikle gece gözlenebilen en parlak onuncu yıldızdır. Bu sıralamayı genellikle tutabiliyor olmasının sebebi, yıldızın yarı düzenli değişken bir yıldız olmasından kaynaklanmaktadır. Yani yarı düzenli denebilecek periyotlarla parlaklığı değişmektedir. Yörüngesinde herhangi bir gökcismi bulunmadığı için kütlesi hesaplanamayan Betelgeuse Yıldızı, Güneş Sistemi içerisinde Güneş’in yerine konsa Merkür, Mars, Venüs ve Dünya ve hatta muhtemelen Jüpiter’i dahi kaplayacak kadar büyük bir hacme sahiptir.
Hem büyük hacmi, hem parlaklığı hem de kırmızıya çalan rengiyle Betelgeuse yıldızı çıplak gözle en kolay gözlemlenebilen gökcisimlerinden biri olmaktadır. Dünya’dan uzaklığının ise aşağı yukarı 640 ışık yılı olduğu hesaplanmıştır.
Kırmızı Dev Yıldızlar
Aslında Betelgeuse Yıldızı nedir? sorusuna verilecek cevabın büyük bir kısmı kırmızı dev yıldızların karakter özellikleri tarafından açıklanmaktadır. Antares ve Betelgeuse yıldızlarının en bilinen iki örneğini oluşturdukları kırmızı dev yıldızlar, iki ayrı kategorizasyon türünün birleşiminden oluşmaktadır. Bunların ilki parlaklık kategorizasyonudur. Bu kategorizasyonda Betelgeuse bir dev yıldızıdır. Dev yıldızlar, çok nadir görülen, yıldızlardan sonra var olan en büyük ve en aydınlık yıldızlardır.
Bunlar Hertzdprung-Russel diyagramında mutlak parlaklık olarak en üstlerde yer almaktadırlar. Ortalama bir dev yıldız Güneş’ten yüzlerce kat büyük bir çapa ve neredeyse bir milyon kat büyük bir parlaklığa sahip olabilir. Betelgeuse de Güneş’ten aşağı yukarı 950 kat büyük olarak hesaplanmıştır.
Kırmızı yıldızlar içerisinde sayılması ise bir yıldızın rengine göre K veya M kategorilerine girmesinden kaynaklanır. M1-2 tipi bir yıldız olarak Betelgeuse bir kırmızı dev yıldız sayılmaktadır.
Avcı Takımyıldızı
Dünya’nın her yerinden görülebilen Avcı Takımyıldızı, ayrıca oldukça parlak yıldızlara sahiptir. Bu yüzden, adını Yunan mitolojisindeki avcı kahraman figüründen alan bu takımyıldız. Gökyüzünde son derece kolay bulunabilmektedir.
Gökyüzünün en parlak 10. yıldızı Betelgeuse ile en parlak 7. yıldızı Rigel’i barındıran bu takımyıldızı Türkiye’den kış aylarında gözlemlenebilmektedir.
